23 Aralık 2009 Çarşamba

SE VE SE

*
. . 100 : se
. . 200 : dı sey
. . 300 : hiré sey
. . 400 : çhor sey
. . 500 : phonch sey
. . 600 : ses sey
. . 700 : howt sey
. . 800 : héşt sey
. . 900 : new sey
.. 1000 : hozor
.. 1100 : hozor u se
.. 1200 : hozor u dı sey
.. 1300 : hozor u hiré sey
.. 1400 : hozor u çhor sey
.. 1500 : hozor u phonch sey
.. 1600 : hozor u ses sey
.. 1700 : hozor u howt sey
.. 1800 : hozor u héşt sey
.. 1900 : hozor u new sey
.. 2000 : dı hozori
.. 2100 : dı hozor u se
.. 2200 : dı hozor u dı sey
.. 2300 : dı hozor u hiré sey
.. 2400 : dı hozor u çhor sey
.. 2500 : dı hozor u phonch sey
.. 2600 : dı hozor u ses sey
.. 2700 : dı hozor u howt sey
.. 2800 : dı hozor u héşt sey
.. 2900 : dı hozor u new sey
.. 3000 : hiré hozori
.. 3100 : hiré hozor u se
.. 3200 : hiré hozor u dı sey
.. 3300 : hiré hozor u hiré sey
.. 3400 : hiré hozor u çhor sey
.. 3500 : hiré hozor u phonch sey
.. 3600 : hiré hozor u ses sey
.. 3700 : hiré hozor u howt sey
.. 3800 : hiré hozor u héşt sey
.. 3900 : hiré hozor u new sey
.. 4000 : çhor hozori
.. 4100 : çhor hozor u se
.. 4200 : çhor hozor u dı sey
.. 4300 : çhor hozor u hiré sey
.. 4400 : çhor hozar u çhor sey
.. 4500 : çhor hozor u phonch sey
.. 4600 : çhor hozor u ses sey
.. 4700 : çhor hozor u howt sey
.. 4800 : çhor hozor u héşt sey
.. 4900 : çhor hozor u new sey
.. 5000 : phonch hozori
.. 5100 : phonch hozor u se
.. 5200 : phonch hozor u dı sey
.. 5300 : phonch hozor u hiré sey
.. 5400 : phonch hozor u çhor sey
.. 5500 : phonch hozor u phonch sey
.. 5600 : phonch hozor u ses sey
.. 5700 : phonch hozor u howt sey
.. 5800 : phonch hozor u héşt sey
.. 5900 : phonch hozor u new sey
.. 6000 : ses hozori
.. 6100 : ses hozor u se
.. 6200 : ses hozor u dı sey
.. 6300 : ses hozor u hiré sey
.. 6400 : ses hozor u çhor sey
.. 6500 : ses hozor u phonch sey
.. 6600 : ses hozor u ses sey
.. 6700 : ses hozor u howt sey
.. 6800 : ses hozor u héşt sey
.. 6900 : ses hozor u new sey
.. 7000 : howt hozori
.. 7100 : howt hozor u se
.. 7200 : howt hozor u dı sey
.. 7300 : howt hozor u hiré sey
.. 7400 : howt hozor u çhor sey
.. 7500 : howt hozor u phonch sey
.. 7600 : howt hozor u ses sey
.. 7700 : howt hozor u howt sey
.. 7800 : howt hozor u héşt sey
.. 7900 : howt hozor u new sey
.. 8000 : héşt hozori
.. 8100 : héşt hozor u se
.. 8200 : héşt hozor u dı sey
.. 8300 : héşt hozor u hiré sey
.. 8400 : héşt hozor u çhor sey
.. 8500 : héşt hozor u phonch sey
.. 8600 : héşt hozor u ses sey
.. 8700 : héşt hozor u howt sey
.. 8800 : héşt hozor u héşt sey
.. 8900 : héşt hozor u new sey
.. 9000 : new hozori
.. 9100 : new hozor u se
.. 9200 : new hozor u dı sey
.. 9300 : new hozor u hiré sey
.. 9400 : new hozor u çhor sey
.. 9500 : new hozor u phonch sey
.. 9600 : new hozor u ses sey
.. 9700 : new hozor u howt sey
.. 9800 : new hozor u héşt sey
.. 9900 : new hozor u new sey
. 10000 : des hozori
. 10100 : des hozor u se
. 10200 : des hozor u dı sey
. 10300 : des hozor u hiré sey

DES VE DES

. . . 10 : des
. . . 20 : vist
. . . 30 : hirıs
. . . 40 : çhewres
. . . 50 : phonchas
. . . 60 : şéşti
. . . 70 : howtay
. . . 80 : héştay
. . . 90 : neway
. . .100 : se
. . .110 : se u des
. . .120 : se u vist
. . .130 : se u hirıs
. . .140 : se u çhewres
. . .150 : se u phonchas
. . .160 : se u şéşti
. . .170 : se u howtay
. . .180 : se u héştay
. . .190 : se u neway
. . .200 : dı sey
. . .210 : dı se u des
. . .220 : dı se u vist
. . .230 : dı se u hirıs
. . .240 : dı se u çhewres
. . .250 : dı se u phonchas
. . .260 : dı se u şéşti
. . .270 : dı se u howtay
. . .280 : dı se u héştay
. . .290 : dı se u neway
. . .300 : hiré sey
. . .310 : hiré se u des
. . .320 : hiré se u vist
. . .330 : hiré se u hirıs
. . .340 : hiré se u çhewres
.. . 350 . hiré se u phonchas
.. . 360 : hiré se u şéşti
. .. 370 : hiré se u howtay
. .. 380 : hiré se u héştay
. .. 390 : hiré se u neway
. .. 400 : çhor sey
. .. 410 : çhor se u des
. .. 420 : çhor se u vist
. .. 430 : çhor se u hirıs
.. . 440 : çhor se u çhewres
.. . 450 : çhor se u phonchas
.. . 460 : çhor se u şéşti
.. . 470 : çhor se u howtay
.. . 480 : çhor se u héştay
.. . 490 : çhor se u neway
.. . 500 : phonch sey
.. . 510 : phonch se u des
.. . 520 : phonch se u vist
.. . 530 : phonch se u hirıs
.. . 540 : phonch se u çhewres
.. . 550 : phonch se u phonchas
.. . 560 : phonch se u şéşti
.. . 570 : phonch se u howtay
.. . 580 : phonch se u héştay
.. . 590 : phonch se u neway
.. . 600 : ses sey
.. . 610 : ses se u des
.. . 620 : ses se u vist
.. . 630 : ses se u hirıs
.. . 640 : ses se u çewres
.. . 650 : ses se u phonchas
.. . 660 : ses se u şéşti
.. . 670 : ses se u howtay
.. . 680 : ses se u héştay
.. . 690 : ses se u neway
.. . 700 : howt sey
.. . 710 : howt se u des
.. . 720 : howt se u vist
.. . 730 : howt se u hirıs
.. . 740 : howt se u çhewres
.. . 750 : howt se u phonchas
.. . 760 : howt se u şéşti
.. . 770 : howt se u howtay
.. . 780 : howt se u héştay
.. . 790 : howt se u neway
.. . 800 : héşt sey
.. . 810 : héşt se u des
.. . 820 : héşt se u vist
.. . 830 : héşt se u hirıs
.. . 840 : héşt se u çhewres
.. . 850 : howt se u phonchas
.. . 860 : howt se u şéşti
.. . 870 : howt se u howtay
.. . 880 : howt se u héştay
.. . 890 : howt se u neway
.. . 900 : new sey
.. . 910 : new se u des
.. . 920 : new se u vist
.. . 930 : new se u hirıs
.. . 940 : new se u çhewres
.. . 950 : new se u phonchas
.. . 960 : new se u şéşti
.. . 970 : new se u howtay
.. . 980 : new se u héştay
.. . 990 : new se neway
. . 1000 : hozor
. . 1010 : hozor u des
. . 1020 : hozor u vist
. . 1030 : hozor u hirıs

21 Aralık 2009 Pazartesi

MOREY U MORDENE

MOREY : SAYILAR _ _ _ _ _ _ MORDENE : SAYMAK


JU VE JU

_____ 1 : ju
_____ 2 : dıdı
_____ 3 : hiré
_____ 4 : çhor
_____ 5 : phonch
_____ 6 : ses
_____ 7 : howt
_____ 8 : héşt
_____ 9 : new
____ 10 : des
____ 11 : des u ju
____ 12 : des u dıdı
____ 13 : des u hiré
____ 14 : des u çhor
____ 15 : des u phonch
____ 16 : des u ses
____ 17 : des u howt
____ 18 : des u héşt
____ 19 : des u new
____ 20 : vist
____ 21 : vist u ju
____ 22 : vist u dıdı
____ 23 : vist u hiré
____ 24 : vist u çhor
____ 25 : vist u phonch
____ 26 : vist u ses
____ 27 : vist u howt
____ 28 : vist u héşt
____ 29 : vist u new
____ 30 : hirıs
____ 31 : hirıs u ju
____ 32 : hirıs u dıdı
____ 33 : hirıs u hiré
____ 34 : hirıs u çhor
____ 35 : hirıs u phonch
____ 36 : hirıs u ses
____ 37 : hirıs u howt
____ 38 : hirıs u héşt
____ 39 : hirıs u new
____ 40 : çhewres
____ 41 : çhewres u ju
____ 42 : çhewres u dıdı
____ 43 : çhewres u hiré
____ 44 : çhewres u çhor
____ 45 : çhewres u phonch
____ 46 : çhewres u ses
____ 47 : çhewres u howt
____ 48 : çhewres u héşt
____ 49 : çhewres u new
____ 50 : phonchas
____ 51 : phonchas u ju
____ 52 : phonchas u dıdı
____ 53 : phonchas u hiré
____ 54 : phonchas u çhor
____ 55 : phonchas u phonch
____ 56 : phonchas u ses
____ 57 : phonchas u howt
____ 58 : phonchas u héşt
____ 59 : phonchas u new
____ 60 : şéşti
____ 61 : şéşti u ju
____ 62 : şéşti u dıdı
____ 63 : şéşti u hiré
____ 64 : şéşti u çhor
____ 65 : şéşti u phonch
____ 66 : şéşti u ses
____ 67 : şéşti u howt
____ 68 : şéşti u héşt
____ 69 : şéşti u new
____ 70 : howtay
____ 71 : howta u ju
____ 72 : howta u dıdı
____ 73 : howta u hiré
____ 74 : howta u çhor
____ 75 : howta u phonch
____ 76 : howta u ses
____ 77 : howta u howt
____ 78 : howta u héşt
____ 79 : howta u new
____ 80 : héştay
____ 81 : héşta u ju
____ 82 : héşta u dıdı
____ 83 : héşta u hiré
____ 84 : héşta u çhor
____ 85 : héşta u phonch
____ 86 : héşta u ses
____ 87 : héşta u howt
____ 88 : héşta u héşt
____ 89 : héşta u new
____ 90 : neway
____ 91 : newa u ju
____ 92 : newa u dıdı
____ 93 : newa u hiré
____ 94 : newa u çhor
____ 95 : newa u phonch
____ 96 : newa u ses
____ 97 : newa u howt
____ 98 : newa u héşt
____ 99 : newa u new
___ 100 : se
___ 101 : se u ju
___ 102 : se u dıdı
___ 103 : se u hiré
___ 104 : se u çhor

12 Aralık 2009 Cumartesi

EWRO ROZA DÊSIMUNA

*
EWRO ROZA DÉSIMUN A

*
Bi kom qomé ma
Ju ca de vi aşir u péré ma
Ame saré ma
Amey dost u olvozé ma
Canuk u camordé ma!
Xér amey xort u ozevé ma
Xér amey, xére arde zerre ra
*

Sıma her heté welati ra
Amey her heté dina ra
Pil u qızuné ho ra ra
Cénik u camordu ra
Xort u ozevu ra
*

Xér ame péri u lézımé ma
Xér amey qom u yél téde pia
Dawa her qomi, pia ramiya
Désım zonino
ésımız ke ho ré wayir véjiya
-*-

Désımız uza bi
Roé pi u khalıki uza bi
Şuari u naliné ma uza bi
Désım uza bi Désım


Serva ) Aliye Mirzê Sili/ Pilê Aşira Demenu ra
Serva ) Lazê Civrail Ağay Hesen Ağay /Pilê Aşira Demenu ra
Serva ) Lazê Qemer Ağay Fındıq Ağay /Pilê Aşira Wusvu ra)
Serva ) Wusênê Seyıdi /Pilê Aşira Khuresu ra
Serva ) Hesenê Ivraimê Qıji /Pilê Aşira Khuresu ra
Serva ) Lazê Séyıd Rızay Resik Hüseyini ra
Serva ) Séyıd Rızay / Pilê Aşira Avasu, Şéxsenu ra

Serva “Canuk u Camorduné Désımi” uza bime kom....



Roce, ROCA DÉSIM YA
Nıka, roca “Dawa Désımi” ya...
Nıka, roca “Désımi ré wayiréni” ya...

Vizéré Désımi ré
Ewroyé Désımi ré
Meste  u birroyé Désım ré wayiréni ya


Ede Estemol de
ma bime ju can u ju ro
Désım uza vi a roce

• uza bime :
• “Mezeluné pil u seyiduné Désımi” perseme
• uza bime:
• “şuar u nalinuné ho” serva 38’ i vame
• uza bime:
• “surgın u véran kerdene, mordemu vindi kerdene, téy berdena domonu ra, xeverdar vime” wazeme
• uza bime:
• “Désımu ra "mıneta guna ra vérdene" wastena dewlete’ wazeme...
• uza bime:
• Namé DÊSIM i péyser wazeme
• uza bime:
• Vıréniya çhemu girédaene néwazeme// Bendağwu néwazeme
• uza bime:
• “ Pé siyanur zern vetene” néwazeme....
• uza bime:
• “ZONÉ MA wazeme... ZONÉ MA ZONÉ MA



Mordem bızono ‘Désım 38’ de se bi...
Qom bızono ‘Désım 38’ de se bi...
Sar bızono ‘Désım 38’ de se bi...
Ollem bızono ‘Désım 38’ de se bi...


Ma bızonime ‘Désım 38’ de se bi...
Hemcay bızoné 38’ de se bi...
Tırk bızono ‘Désım 38’ de se bi...
İsoniye bızono‘Désım 38’ de se bi
-*-


Vengé “Domoné mosımuné  qırrkerdu” bıhesniyo..
Çirrin u axiné çénuné Désımi bıhesniyo
Şüar u çirrin u axiné mauné Désımi bıhesniyo..
*

Vengé pil u séyıduné Désımi bıhesniyo


11 Aralık 2009 Cuma

DERSİM 38 MİTİNGİNE

*
Platformê Zazaki 13 Aralık Dersim Mitingi'nde.
*

DERSİM 38 KATİLAMDIR, ARŞİVLER AÇILSIN HESAP VERİLSİN!

Mitingi için saat 11 de Carrefour Tepe Nautilus önünde toplanıp 12.00 de Kadıköy İskele Meydanı’na doğru yürüyeceğiz.

Katılımcı kurumlarla yaptığımız son toplantıda gelen öneri ve talepler doğrultusunda, mitingin yürüyüş düzeninde ve miting boyunca katılımcı kurumlarımızın flama ve bayrak taşıma isteği tertip komitesi ve koordinasyonumuzca tekrar ele alınıp tartışılmış. Tartışmalar sonucu daha önce aldığımız kararın aynen uygulanması uygun görülmüştür. Eylemimizin amacı doğrultusunda pankart ve dövizler taşıncak, fakat flama, bayrak vb. materyallerin getirilmemesi kararına varılmıştır.

Bu vesileyle miting ile ilgili bazı teknik konular, genel çerçeve ve kortej sıralamasına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:


TUNCELİ DERNEKLERİ FEDERASYONU BİLEŞENLERİ (TUDEF)


DİĞER DERSİM KURUMLARI
1 MUNZUR ÇEVRE DERNEĞİ
2 MUNZUR KÜLTÜR DERNEĞİ
3 MUNZURLU SANATÇILAR VE AYDINLAR PLATFORMU (MASAP)
4 AVRUPA DERSİM DERNEKLERİ FEDERASYONU (FDG)


ALEVİ KURUMLARI

5 ALEVİ BEKTAŞİ FEDERASYONU (ABF)
6 PİR SULTAN ABDAL KÜLTÜR DERNEKLERİ (PSAKD)
7 ALEVİ KÜLTÜR DERNEKLERİ
8 HUBYAR SULTAN ALEVİ KÜLTÜR DERNEĞİ
9 HACI BEKTAŞİ VELİ ANADOLU KÜLTÜR VAKFI
10 ÖZGÜR DEMOKRATİK ALEVİ HAREKETİ (ÖDAH)
11 AVRUPA ALEVİ BİRLİKLERİ KONFEDERASYONU
12 ALEVİ KURUM VE PLATFORMLARI ( Karacaahmet, Şahkulu, AGEP )

YÖRE DERNEKLERİ

13 DİVRİĞİ KÜLTÜR DERNEĞİ
14 DOĞU-GÜNEYDOĞU ANADOLU DER. PLATFORMU
15 ZARA DERNEKLERİ FED
16 AŞKALE DERNEKLER FED
17 KANGAL DERNEKLER FED
18 İMRANLI DERNEKLER FED
19 KOÇGİRİLİLER GİRİŞİMİ
20 KÖSEDAĞ GENÇLİK PLATFORMU ve KÖY Dernekleri)


SENDİKA VE MESLEK ÖRGÜTLERİ ( Alfabetik )

21 BAŞAK KÜLTÜR VE SANAT VAKFI
22 DEVRİMCİ İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU(DİSK)
23 HAVA-İŞ SENDİKASI
24 KESK İSTANBUL ŞUBELER PLATFORMU (KESK)
25 KÜRT-KAV
26 ULUSLARARASI İŞÇİ DAYANIŞMA DERNEĞİ
27 TÜRK-İŞ İSTANBUL ŞUBELER PLATFORMU
28 TÜM-BEL-SEN
29 TMMOB

SİYASİ YAPILAR ( Alfabetik )

30 AVRUPA DEMOKRATİK HAKLAR KONFEDERASYONU (ADHK)
31 ALINTERİ
32 BAĞIMSIZ DEVRİMCİ SINIF PLATFORMU (BDSP)
33 BARIŞ İÇİN KADIN İNİSİYATİFİ
34 DEMOKRATİK HAKLAR FEDERASYONU ( DHF)
35 HALKEVLERİ
36 HALK CEPHESİ
37 İNSAN HAKLARI DERNEĞİ
38 KALDIRAÇ
39 KÖZ
40 PARTİZAN
41 PROLETER DEVRİMCİ AYDINLIK (PDD)
42 PLATFORME ZAZAKİ
43 KALDIRAÇ
44 KÜRESEL EYLEM GRUBU
45 SOSYALİST UMUT DERNEĞİ
46 TÜRKİYE BARIŞ MECLİSİ GİRİŞİMİ
47 YEŞİLLER
48 YEŞİL VE SOL
49 YÜZLEŞME DERNEĞİ

SİYASİ PARTİLER (Alfabetik)

51 DSİP
52 EMEP İSTANBIL İL ÖRGÜTÜ
53 EMEKÇİ HAREKET PARTİSİ (EHP)
54 EZİLENLERİN SOSYALİST PARTİSİ GİRİŞİMİ
55 HAK VE ÖZGÜRLÜKLER PARTİSİ (HAK-PAR)
56 ÖDP İSTANBUL İL ÖRGÜTÜ
57 ÖZGÜRLÜKÇÜ SOL HAREKET
58 SOSYALİST DAYANIŞMA PLATFORMU (SODAP
59 TÜRKİYE KOMÜNİST PARTİSİ (TKP)
60 YEŞİLLER PARTİSİ
61 78'LİLER GİRİŞİMİ
62 10 ARALIK HAREKETİ



Çalışmalarınızda başarılar dileriz.

TUNCELİ DERNEKLERİ FEDERASYONU (TUDEF)
İRTİBAT TEL:0 212 2974129

3 Aralık 2009 Perşembe

GÖZÜNDEKİ BENİ

*
İsterim, ben olarak, beni görmeni
Değil yüzümde, gözünle gördüğün beni
Bunun için asla sevemem ki ben, seni
Beklediğim; ben olan beni, sevmeni


Senden bunu beklememin nedeni
Hep insan olarak gördüm, ben seni
İnsanları sevdiğimi, isterim bilmeni
İşte! seni çok sevmemin gerçek nedeni


Yalnızken denmez ki; seviyorum seni
İsterim; senin de, bu hayaldır, demeni
Kendi kendine sevdiğini söyleyeni
Seviyor saymazlar, isterim, bilmeni


Ne olur! Yalnızken sen hiç sevme beni
Sağlıklı da bulmazlar ki, öyle diyeni
Günümüzde mecnunlar gibi yar seveni
Normal görmezler, isterim; senin bilmeni


Hem sevdiği için de birini öldüreni
Ya da seviyor sayıp, ölüme hak vermeni
Senin de insan gözü ile görmeni
İstemem, senin ‘bu da olur’ demeni


Sever elbet, yaşarken onu da seveni
İstemez ki, arkasından zılgıt çekeni
Torné Thuji için, yola devam nedeni
Yaşam… Sevmez, ölümü tahvil edeni

Torné Thuji

1 Aralık 2009 Salı

DERSİM BİLİNCİNİN UYANIŞI

Sayın Prof.Dr. Sosyolog İsmail Beşikçi!
30 Kasım 2009 Pazartesi günlü yazısınn başlığını 
Désım’de Bilincin Uyanışı” koymuş.
Olabilir. İstediği başlığı, yazısı için seçebilir.

Buna hiç kimsenin karşı durmasını, biz de istemeyiz. 
Esasen Désımliler hep böyle davranırlar. Oyle de…

İnsan; Sayın Beşikçi’nin yazısını inceleyince, başlıkla içeriğin pek uyumunu göremiyor.

Hatta dikkatli okuyucu gözünde 'Désım’deki ve Désımli’deki bu değişiklikten' hoşlanmışa benzemiyorlar, Sayın Beşikçi...

'Konuyu birileri adına ele aldığı' izlenimi edinebiliyor. İnsan; bu yazıyı incelediğinde… Ve olup bitene başkalarının gözlüğü ile baktıkları düşüncesine kapıldım, ben…
-*-
Şimdi soralım:

Désım’de yaşanan olayları biraz düşünerek yazmanız daha doğru olmaz mıydı?
Désımlilerin ‘kendilerini yaşamaları’ hakları yok mu?

İlgisi olmayan çatışmaların Désıme taşınmasının anlamı ne olmalı…?

Başkalarının davalarına Désım gençlerinin kurban edilmesinin anlamı ne olmalı ki…?

‘Zalimin ve yaşadığı zulmün hesabının Désımliye sorulmasının sorgulanması gerekmez mi?

‘Köylerinden çıkamayacak insanların aç ve susuz kalmalarını’n sorgulanması gerekmez miydi?

Bu çift taraflı zor u zextin anlamı ne olmalı ki…?
Sebebi/sebepleri ne ola ki…?

‘Dersimlinin anadilinin kullanıldığı yaşam alanlarının yok olması’nın çok yönlü sorgulanması gerekmez miydi?

Siz; bugüne dek bunları yazdınız da, biz mi göremedik?
Yasaları, biraz da dersimli açısından sorgulamak gerekmez miydi?

Çocuklar, bebeler, hamile kadınlar, yaşlı piri faniler; sadece “38’de” mi öldüler?
Sürgün, vurgun, talan sadece o gün mü yaşandı? Garip diyarlarda, dersimli; sadece “38’de” mi sefil, hasta, aç ve açıkta kaldı?
Çocuklar; sadece o dönem mi, kötü emellere araç edildiler?
Gene Dersimin çocukları; sadece o dönem mi, anadilini öğrenme olanaklarından yoksun bırakıldılar?
Gammazlık, iftira, aşağılama, tehdit, zor u zext sadece o dönem mi yaşandı?

ŞİMDİ:

“Son 25-30 yıllık mücadele sürecinde, Kürtlerin mücadelesini kırmak için, devletin, Zazacılık diye bir akım geliştirmeye çalıştığı gözlenmektedir...” de   ne demek oluyor, Sayın hayranı Professor?

Zazaların Türk olduğu, bazı Türklerin Zazalaştığı anlatılmaktadır. 
Resmi ideolojinin ikiyüzlülüğü hemen dikkati çekmektedir. 
Kürt olduklarından ve Kızılbaş olduklarından dolayı soykırıma uğratılanlara, 
bugün de Türk olduklar söylenmeye çalışılıyor...” u açıklama zahmetine katılmanız olası mı???

“Devlet, bu propaganda çerçevesinde, bazı Zaza Kürtlerini de hareket ettirebilmektedir…”ifadesi ile kimi kast ediyorsunuz?

Bu konuda Zaza Kürtlerinin her zaman hatırlaması gereken süreç şudur. Désım’de, Alevi inancında olan, Zaza Kürtleri yaşamaktadır. Alevi inancında olan Désım’deki Zaza Kürtleri, 1937-1938 de neler yaşadı? Zaza Kürtlerine neden bu muamelenin layık görüldüğünü, Kürtlere neden soykırım yapıldığını da dönemin Adalet Bakanı, Ordinaryüs Profesör Mahmut Esat Bozkurt çok açık bir şekilde dile getirmektedir…” demek; sırtında yük ve  külfet  taşımak anlamına gelmez mi?

Evet “Resmi ideolojinin ve başkalarının Zazalarla ve Dersimle ilgili bu tutarsızlıklarına, çelişkilerine de dikkat etmek gerekir” i uygulayalım...

Zazalar konusunda Roşan Lezgin’in, Kirmanckî, Kırdki Dimilki, Zazaki konusunda yeterliğinin ve yetkisinin kaynağı ne ola ki…”


Siz; elbette ki, lehçe ile dil farkını anlayacak biri iken, anadillerini kullanma ve yaşatma derdinde olan insanları “bölücülük ve ajanlıkla” suçlayan durumuna nasıl düşersiniz?

Yoksa iki dilin farkını anlayamayacak bir acziyet içinde misiniz?


Eğer “bunlardan bana ne” diyorsanız; peki bu çabanızın anlamı ne ola ki…????

Hangi katır ayağınıza bastı da, bu davranışı sergilediniz?
Acaba kim adına, bu kaygılanma… ?

Bu davranışı sergilemeniz için, sizi ne çarptı, Sayın Profesor?
Hangi derinlikli ilişkinin etkisi ola ki…?

Ha ! Bir de “Türkiye’de, 1925-1945 yılları arasında tek partiye dayanan bir siyasal hayat vardı. Doğal olarak anti-demokratik bir siyasal sistem, anti-demokratik bir siyasal rejim egemendi. Genel seçimler aslında atama şeklinde cereyan ediyordu. Milletvekilleri Cumhuriyet Halk Fırkası Genel Başkanı ve aynı zamanda Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından atanıyordu…” demişsiniz.

Allah aşkına! Şimdi Bölge milletvekillerini kim atıyor/pardon seçiyor.-*-

Sayın sever Profesor, Désım; öncelikle ‘Désım” değilse, hiçbir şeydir. Yani anlayacağınız; herkes önce kendisi olmalıdır. Aksi halde “birilerinin bir şeyi” olmaktan öteye geçemez.

Bunun adına “kişilikli olmak” denir.
Dersime ve onun tarihine yakışan budur.


Gerçekten de ”Eğitimli olmak, eğitimin kalitesini yükseltmek, otoriter ve totaliter bir yönetimin kurulmasına engel olmuyor. Kimliklerin inkarı(MT), imhası, asimilasyon(MT) çabaları, dünya’da(MT) her zaman faşist düşünce ve uygulama için elverişli bir ortam hazırlamaktadır. Bu sürecin Désım 1937-1938 de olduğu gibi soykırıma varan uygulamaları da hala(MT) olmaktadır(MT)."

Sonuç olarak:
Bu çabalar “Dersimin gündemden çıkarılmasını amaçlıyor” olmasın mı?

01 Aralık 2009 Salı 03:06


30 Kasım 2009 Pazartesi

KİM BU PEZEVENK!

KİM BU PEZEVENK


zaza
Kaba, ilkel, yabanıl.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
________________________________________
zaza
Kekeme.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
________________________________________
zaza
pezevenk.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
________________________________________
zaza
1. Kaba konuşan. 2. Dilsiz.
Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü


Nerede yazılı ola ki; bu densizlik…

İşte kaynak…



Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü

Ankara : Türk Dil Kurumu , 1979.
cilt: 11
U-Z ( u - züzüli )




Kim bu pezevenk????


Mehmet Tüzün

29 Kasım 2009 Pazar

EZ SA BENU

Ez sıma ré lawukuné ho nusnenu.
Sıma ke tım bıwané, ez sa benu
Ez tım u tım wesiya qomi u zoni wazenu
Hundé ke mı dest ra béro, ez ki qéret kenu

Torné Thuji


KAM VANO, QIRVAN EREPKIO

Naine bızono


Ez qırvané laz u çéna ho!
Daé qırvan!
Ez to ré qırvan!
Tı mı ré qırvan!
Qırvan kerdene
Qırvan guretene

Çol de çı malo, çı qırvano...
Qırvan jiar u diyaru ré biyo...

Torné Thuji



ÇI AME AQILÊ MA NUSNEME


salıx daene : önermek
lez : niza, kavga
lez kerdene : tartışmak, kavga etmek
lerze : acele
lerze kerdene : acele etmek
lerzaene : titremek, sallanmak
lerznaene : hastalanmak

Torné Thuji

18 Kasım 2009 Çarşamba

BERTAL YURTSEVER'iN CÜZDANI

*
Civrak, Qızılkileseye(Nazimiye) bağlı bir köydür.
Farklı mahalle ve dört de mezrası vardır.
İki mezra dışındakiler Xormek Aşiretine mensupturlar.


Cemal Bardakçı 1935 öncesi bölgede genel vali olarak bulunuyordu.

Genel Vali Cemal Bardakçı, kızı ile Civrak'a gelir. Çadır kurar, 4 gün Civrak Ağalarına mihman olur.
Kızına takılan hediye beşibirliklerle döner.

Anlatılanlara göre, ağaları silahları teslime ve ülkenin batısında mecburi iskana/sürgüne razı eder.
-*-

BERTAL YURTSEVER/ Gerçek kimliği ile BERTAL EFENDI

Bertal Efendi; Memedé Ali yé Gulavi’nin en küçük oğludur. Yani Civarik'li Süleyman Ağa’nın küçük kardeşidir. Rüştiye'yi okumuş, eski ve yeni yazıyı bilir. Çok iyi konuşan, iyi bir hatip...


Bertal Efendi ve Gerişli Yusuf Ağa hükümetin nakliye işini yaparlar.

  • Yük hayvanlarının 3’ü Aréanlı Yusuf Ağa’nın zimmetinde,
  • kalanları Bertal Yurtsever/ Bertal Efendi’nin zimmetindedirler.
  • Ama, sadece iki tanesi kendisine aittirler.
  • Diğerleri yakın akraba ve komşulara ait...
  • Bir tanesinin sahibi de asker olarak ülkenin başka bir köşesinde vatan hizmeti yaptırmaktadır. (Sayderé Khali)

Ambarlar tutulur. Bu ambarlarda özellikle suvari alaylarının ihtiyaçları depolanır ve ulaştırılır.


Bu iş nedeniyle , Köyü ile ilişkileri de kopar. Bertal Efendi son iki yıl içinde köyüne çok az gider.


Nakliye işi, asgari 13 yük hayvanı (beygir/katır) ile sürekli ve düzenli devam eder. Ve de 2 yıl sürer. Taa ki...

-*-*-

Bir gün yetkililer Bertal Efendiyi çağırırlar. 
 "Ülkenin batısına sürgüne gönderileceği" bildirilir.  Hesapların görülmesini isterler.


Yapılan hesaplamalar sonucu, alacaklardan Yusuf Ağa’nın payı dışında kalan paralar; hesaplar gereğince Bertal Efendi’ye ödeme yapılır.

  • O para iki yıllık nakliye ve malların bedelidir.

Görgü tanıklarının ifadesine göre:
 Bertal Efendi parayı koca cüzdanına yerleştirir ve kapatmaya gücü yetmez. Banknotlar çoktur.
 Cüzdanı, yanında bulunan Ağabeyi Süleyman Ağa’nın damadı Memedé İvişi alır, kapatır ve    kendisine verir.

-*-
Parayı alan Bertal Ağa’ya, kendisinin Elazığ’a gidip treni ayarlaması, ailesine hitaben bir mektup yazıp kendilerine vermesi söylenir.


  • Mektup yazılır ve Yüzbaşıya verilir. Nahiye Müdürü Tevfiq de yanındadır.

  • Ancak, aynı gün kendisine “ trenin ayarlandığı, Bertal Efendi’nin kendileri ile ailesini karşılamaya gelmesi gerektiği söylenir.


Bertal Ağa kuşkulanır. Ama artık hiç yalnız kalamaz.
-*-

Köye doğru yola koyulmak için atların yanına geldiklerinde, kısrağına Yüzbaşı biner. Kendisine topal bir at verilir.
Yalnızdır. Yapacak bir şeyi de kalmamıştır.
*
-
Yanlarında bir manga da asker vardır. Qızılkilise’den Dérüye’ye doğru yola koyulurlar.

Kewle varmadan, Azgilar hizasında, çalılıklar arasında pusuda kafalar gördüğünde ise iş işten geçmiştir. Tabancasına bile davranamadan attan düşer. Kanlar içindedir....

-*-
Yanındaki Askerler köye gelip, mektubu oğlu Ali Efendi 'ye verirler. Babasının da Elazığ'a gidip trende yer tutacağını söylerler.

Ailenin ve yakın akrabaların derhal hazırlanmasını isterler.
Ancak; Ali Efendi'nin "O durumda, bu iş en az 3 gün sürer" demesi üzerine akrabaların toplanmasından vaz geçilir.

Komşuları Mıstefayé Avaşi 'den de toplanmasına Ali Efendi gene itiraz eder. 
"O, bize hayli uzak biri... 
 Eğer onun derecesinde akrabalar da kendileri ile götürülecek ise, bir haftalık zaman gerekir"  demesi üzerine salıverilir, Mıstefayé Ded Avaşi


Aile; pahada ağır, yükte hafif neleri varsa alır yanına... Eşyaların bir kısmı katırlara yüklenir. Taşıyabildikleri kadarını da sırtlarına alırlar.

Erkek, kadın, yaşlı, çocuk... tam 54 kişi. Bunlardan iki gelin hamiledir. Biri de bir asker karısıdır. Yani kocası Mıstefaé Weli, vatani görevini yapmaktadır.

Aile topluca Dérüye/Dereova’yı geçer. Remedan altına geldiğinde, durdurulur.

Görgü tanıklarının ifadesine göre – bunların iki tanesi yolu çok iyi gören konumda iki çoban-


  •  "Makineliler kurulur. 
  •    Büyük bir gürültü ve feveran içinde birbirlerine sarılmış bu 54 kişi ve 
  •      gelinlerin karnındaki çocuklarla, yere düşerler.


İsabet almamış iki küçük çocuk dere aşağı kaçarlar. Peşlerinden gidilir. Ordaki çobanlara nereye saklandıkları sorulur. Çobanlar iki çocuğun saklandığı çalılığı gösterirler. Çocuklar orada kurşunlanırlar. Cesetleri kayışlarla bağlanıp çekilip diğerlerinin yanına sürüklenir.

Görgü tanıklarının anlatımlarına göre:

  •  Yerde yatan cesetler önce süngülenir, 
  •  sonra üzerlerine gazyağı dökülerek yakılırlar. 
  •  Yanma olayı 2 gün devam eder...

-*-

İçlerinden kimi çocukların kaçmış olabileceği ihtimali de daha sonra gelen haberlerle yok olur.

Bertal Efendi'ini cesedi iki gün sonra, Azgilarlı Usé Heşi’nin haber vermesi üzerine Cıvrak köylülerince (Memé Hiçi) alınır.
*-*


Şimdi,  o dönemin politik mirasçılarına sormak gerek:

(Bu; insani bir görev olduğu gibi, yakınlarının en doğal hakkıdır)

  • 1. O banknot dolu cüzdan ne oldu? Neden iki yıl katırları ile birlikte devlete hizmet veren insanların paralarına ne oldu? /Aynı zamanda diğer katır sahiplerinin de alacaklarıdır

  • 2. Bertal Efendi’nin altın köstekli cep saati, kehribar tespihi, taşlı altın yüzüğü de dahil, şahsi eşyasına ne oldu?

  • 3. Bir valinin kızına altın beşibirler hediye etmiş bir ailenin ve kardeş ailenin diğer ziynet eşyaları ve paralarına ne oldu?

  • 4.Devletin ihalesini alıp hizmet veren biri, nasıl olur da subayları tarafından ölüme götürülür?

  • 5.Devletin genel valisi tarafından mecburi iskana ikna edilmiş insanlar neden başkaldırsınlar?

  • 6.Peki devlet belgeleri, bu aile ve Bertal Efendi için ne derler? Sonlarını nasıl gösterirler?


NOT: .
120 'sine varmış Daka Pile Zarifa(Büyükanne Zarifa: Sıléman Ağa ve Bertal Efendilerin anneleri) evde yalnız kalır.

Katliam haberi alındığında ise evde tavana asılı olarak ölü bulunur.


(... devam edecek)

Torné Thuji

14 Kasım 2009 Cumartesi

DERSİM SEYİTLERİ UNUTULMADI!

Dersim News/Dersim


15 Kasım 1937 yılında Xarput'ta idam edilen Dersim Seyitleri, idam edilişlerinin 72'nci yıldönümünde Dersim merkezinde anıldı.

İlkin Dersim 38 kurbanlarının anısına Cem Evi önünde 8 mum yakıldı. Ardından Sanat Sokağı nda basın açıklması yapıldı.

Basın açıklamasında Seyit Rıza nın torunu Rüstem Polat, FDG Genel Başkanı Yaşar Kaya, Dersim Kültür Derneği Başkanı Ali Mükan, Almanyadan İnsan Hakları savunucusu Cristian Zimmermann birer konuşma yaptılar.

Konuşmaların ardından basın açıklaması yapıldı. Basın açıklamasını olduğu gibi yayınlıyoruz:

72 Yıldır Kapanmayan Yara
Seyitlerimizın Mezarları Nerede?

Bundan tam 72 yıl önce 14/15 Kasım1937 de, Elazığ Buğday Meydanı’nda Seyd Rıza, Wusênê Seydi, Aliye Mirzê Sili, Civrail Ağa, Hesen Ağa, Fındıq Ağa, , Resik Uşen ve Hesenê Ivraimê Gıji idam edilmişti. Ankara’dan özel olarak görevlendirilen İhsan Sabri Çağlayangil tarafından yeni bir savcı atanarak ve yasadışı bir şekilde pazar günü mahkeme açılarak, ısmarlama idam kararı alınmış ve bir kaç saat sonra da infaz gerçekleştirilmişti. İdam edildiğinde Seyit Rıza 75 yaşın üzerindeydi ve yine hileli mahkeme kararı ile yaşı küçültülerek idam edilmişti.

İdam kararları önceden verilmişti. Zira „tek millet, tek dil ve tek mezhep“ yaratma zihniyeti Dersim’de „Dersim Kanunlarını“ işletiyordu. İdam edilenler Dersim’in ileri gelenleriydi, suçsuzdular. İdamlar ile Dersim sindirilmek istenmiştir, 38 deki kanlı kesitin hazırlıkları yapılmıştır.
Dersim Seyitleri’nin mezarlarının yerinin bulunması, emanetlerin yakınlarına teslim edilmesi istemi ile 30.10.2006 tarihinde Seyit Rıza’nın kızı Leyla Ağlar ve torunu Rüstem Polat’ın avukatları Hüseyin Aygün aracılığı ile açtıkları davanın sonucu Elazığ İdare Mahkemesi tarafından 27.08.2008 tarihinde açıklandı.

Mahkeme özetle “davalı idarenin kayıtlarında bilgi bulunmadığı, defin ve mezarlıklar konusunda yetkili belediye başkanlığı kayıtlarında da belge-bilgi olmadığı ve her türlü araştırma yapıldığı halde belge elde edilememesi ve mevcut olmayan bir belge ve bilginin de verilemeyeceği” gerekçeleriyle davayı kabul etmemiştir.
Mahkeme kararı umut kırıcıdır. “Bu sonucu bekliyorduk” demek istemezdik, ancak bir kez daha haklı çıkmanın üzüntüsü içindeyiz. Bu karar ile 1937/38 tarihinde yapılan kıyımlar ve tarihi haksızlıkların giderilmesi için bir fırsat heba edilmiştir. Dersim’e yapılan haksızlıklar, bir kere daha tarihin küflü sayfalarında unutulmaya terk edilmiştir. Bu dava ile bir kez daha görülmüştür ki; devlet, Dersim’e karşı inkârcılık politikasına aynen devam ediyor.
Bu dava yalnızca idam edilen Dersim Seyitleri’nin akrabalarının davası değildir, bu dava bizim de davamızdır, bu dava Dersim’in davasıdır. Bu davanın takipçisi olacağız, hukuki mücadelenin yürütülmesinde her türlü desteğimizi sonuna kadar sunacağız.

Mezar yerlerinin açıklanması Elazığ’daki 3 yargıçtan öte devleti yönetenlerin sorumluluğundadır. Sayın Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan’a bir kez daha çağrıda bulunmak istiyoruz: 14/15 Kasım 1937 tarihinde idam edilen Dersim Seyitlerinin mezarları nerede, Seyit Rıza’nın saati ve 40 Lirası nerede? 72 yıldır kanayan bu yara daha ne kadar vicdanları sızlatmaya devam edecek?
Biz 1937’de idam edilenlerin uğradığı mağduriyetin giderilmesini beklerken, CHP Genel Başkan Yardımcısı Onur ÖYMEN’in ’38 vahşetini destekleyen ve haklı gören açıklamalarıyla şok olduk. Dersim 1938 olayı bir katliamdır. Uygar ülkeler tarihlerindeki acı olaylarla yüzleşip kendi halkıyla barışmayı başaran ülkelerdir. Siyasetçilere düşen kin ve düşmanlığı körüklemek değil, iç barış ve kardeşliğin yolunu açmaktır.
Dersim insanı devlete küskündür, kırgındır, buruktur. Tarihle yüzleşmek devletleri ve toplumları küçük düşürmez, aksine saygınlık kazandırır. Türkiye ancak kendi tarihi ile yüzleşerek medeni ülkeler arasındaki yerini alabilir. Ülkemizde barış ve demokrasisinin yolu geçmişin acıları ile yüzleşmekten geçer. Dersim halkının bu çığlığını duyun ve Seyitlerimizin mezar yerlerini açıklayın.

14 Kasım günü Başbakan Erdoğan’ın meclis konuşması tarihi bir gerçeği vurgulamıştır. Sayın Başbakan sözünün arkasında durmalı, Seyitlerimizin mezar yerlerini ortaya çıkarmalıdır. Bu bir mahkeme sorunu değil, Devletin görevidir, Devletin sorumluluğudur.

14 Kasım 2009

Avrupa Dersim Dernekleri Federasyonu (FDG)
Tunceli Dernekleri Federasyonu (TUDEF)

15 Kasım'da Elazığ da Anma Yapılacak

Dersimliler 72 yıl sonra ilk kez Elazığ da Dersim Seyitleri için anma yapacaklar. 15 Kasım günü ise saat 13.00 de Dersim Seyitleri nin idam edildikleri yer olan Elazığ Buğday Meydan'ında FDG ve TUDEF tarafından basın açıklaması yapılacak.

Basın açıklamasının ardından "Seyitlerimizin Mezarları Nerede?" isimli imza kampanyası için toplanan imzalar Cumhurbaşkanına ve Başbakana iletilecek.

Geçen sene, Dersim Seyitleri için 71 yıl sonra ilk kez Dersim'de anma yapılmıştı.

11 Kasım 2009 Çarşamba

DERSIM-38 (3) / MIZ U DUMAN Vi

*

Hewré şiayi bivi kom, néşiyéne
Mız, duman kou serde erjiyéne
Dewi, waréyi némendi, rıjiyéne
Wesu né, quté merdu qırfiyéne


Keşi nézonéne cıro se kené
Périne téy bené piya qırkené
Cendegu wergi, lü, kuzeyi wené
A roze kutıki hard ra goni lésené


Kam ke çımé ho cıro bırnéne
İyé binu ra bırné ra, berdéne
Hata ke lıngu ser fişti, kuyéne
Tainé ki, uza néne pıra kişténe


Wes ki serde kerdé, riyé ho dırné
Vato néverdané ne az, ne qırné
Roze amé, qırkerdene cébırné
Nézona ke, çıra xuya ho vurné


Béaqıl, béhés, béxud mendivi qom
Téserra nas nébi, qe baqıl, qe bom
Kesi qe toway ra nékerdéne lom
Nayé ke mendi vi ki, kerdivi kom


Qom éndi va mewazo béçaréni
Juvini ré ke yar biyéne vıréni
Çirr kerdéne kefené yé rozéni
Welat ra pernéne cor u céréni


Qırne : nesil, kesim
qırné : nesilleri, (Mecazi: aşırı gösterişli, hoppa)

Torné Thuji

9 Kasım 2009 Pazartesi

NA RINDEKiE KOTİ RA

A RINDEKÉNİ

*:
Tı ve a rındekéni, tédine ra cor a
Koti viya, eve na rındekéniya ho ra
Bezne derg, buri tenıki, motemor a
Zerri ra beşti yu, ez ede sowda to ra

Dıdoni mırzané, lewi tenık u sur é
Çévesay, bıhuyiye, sabine, ez ho ré
Gosé mı kherr, çımé mı bé to korr é
Roz ra çond geyimi mırenu ez, to ré

Xatıro gıran o, lewé ma o dest ra
Olli ré sıkır kenune ke! a mae esta
Zéde mevone ki, dae dest ra tı resta
Şirénéniya to ki, rocveroc tayna hesta

Dewa sıma verra sona tırri u kare
Eke béri dewa sıma, çı yéno mı sare
Desté mın u to, kéy ke améy ve téaré
To ho ré remnenu benu vere koy ware

Tı qe merax meke, ware de çı werino
Kelpuği, héluge, sıng u rıvés hao vejino
Moresınci, s a v ı l e, şirik dıme ra jédino
Dırıke, şilani, her tım té dıma çiyé vénino

Bé era rame, ez, bé to qe nébenu
Ez; zerré çımuné to de ho vénenu
Na hardi sero, ho ré qe ca néwazenu
Bé to, ma ez ca u ware pé se kenu

Torné Thuji

4 Kasım 2009 Çarşamba

Sevgili Dersimliler


Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün


5 Kasım 2009'da
Tunceli Üniversitesi'nin

2009-2010 akademik yılı açılış törenine katılmak üzere
Tunceli'ye geleceği bildirildi.


Bu haber üzerine Dersimde yaşayan kardeşlerimizden bir isteğim var.


Belki de binlerin isteği...

Belki de milyonların isteği...


Sayın Cumhurbaşkanının Dersimin misafiri olarak algılanmasını, Dersim kültürüne uygun davranılması ve saygıda hiç kusur edilmemesi gerekendir.
Dersimin kültüründe “misafire hakaret” yoktur...


Kendimizi ifade etmenin uygun yolları vardır.


Başkalarını taklit, Dersime ancak zarar verir.

KAVGA ETMEYELİM. SORUNLARIMIZI DİLE GETİRELİM.

*-*

Kendi dilimizde “Hoş Geldin” edelim.
Dersimin Dili ile sorunlarımızı dillendirelim.
Kendi dilimizle hitap edelim...

KONUKLARINA, ANADİLİMİZLE HİTAP EDECEK DERSİMLİ ARANIYOR...


Torné Thuji

31 Ekim 2009 Cumartesi

TÜRKİYE’DE DEMOKRASİ – ZAZALARA DEMOKRATİK HAKLAR

Hükümetin geleneksel devlet çizgisinin dışında, yeni bir politika olarak başlattığı „Demokratik Açılım“ politikasını olumlu görmekteyiz. Atılan adımlar yetersiz olsa da demokratikleşmeye katkıları yadsınamaz. Ne var ki “Demokratik Açılım” adı altında yürütülen politika pek de belirli değildir. Dolayısıyla, tam da neyi hedeflediği anlaşılmamaktadır.


Her nedense Türklerden ve Kürtlerden sonra üçüncü büyük ulusal topluluk olan Zazalar gündeme gelmemektedir. Aksine “açılım” politikası Zazalar açısından tersine yürüyor. Zazaca ayrı bir televizyon kanalı talebimiz kabul edilmedi. Aynı dönemde Dersim coğrafyasında barajların yapımına hız verildi. Dersim’e yapılan ve yapılması planlanan bu sekiz baraj bir doğa ve kültür katliamına sebep olacaktır. Hükümetin bu tutumunun demokratik açılımla ne kadar örtüştüğü gerçekten tartışma konusudur.


Zazalar sadece Osmanlı döneminde deĝil, Türkiye Cumhuriyeti döneminde de büyük baskılara ve kırımlara uğramışlardır. 1921, 1925, 1937-38 Zazaların tarihinde unutulmayacak büyük felaketlerdir. Her defasında yerinden yurdundan koparılan bu halk tek dil politikası ile yaşadığı coğrafyada bile dilini yaşatamaz hale getirilmiştir.


Tek dil politikası Zaza halkı üzerinde çok katı bir şekilde uygulandı. Gelinen aşamada Zazaca UNESCO tarafından da tehlike altındaki diller arasında değerlendirildi. Türkiye Cumhuriyeti devleti, kendi vatandaşları ile barışmak için sadece özür dilemekle kalmamalı, aynı zamanda ve daha da önemlisi yaptığı haksızlıkları telafi etmek için de adımlar atmalıdır.


Türkiye sorunlarını çözmek zorundadır. Bunun yolu ve yöntemi şiddetten değil, demokratik yaklaşımlardan, güncel deyimiyle ‘demokratik açılım’lardan geçer.

Demokratikleşme için öncelikle yapılması gerekenler şunlardır:

Demokratik ve özgürlükçü bir anayasa sorunların çözümünün ana çerçevesini oluşturur. Vakit geçirilmeden demokratik ve özgürlükçü bir anayasa yapılmalıdır.

Ulusal ve demokratik haklar anayasal güvenceye bağlanmalıdır.

Ulusal sorunların çözümü, tam katılımcı demokratik yapıdan geçer. Devletin yapısında uygun düzenlemeler yapılarak yerel yönetimlere ağırlık verilen katılımcı ve demokratik bir sistem kurulmalıdır.

Anayasanın 42. maddesindeki „ (…) Türkçeden başka hiç bir dil, eğitim ve öğretim kurumlarında Türk vatandaşlarına ana dilleri olarak okutulamaz ve öğretilemez” ibaresinin değiştirilerek, Zazaca ve Anadolu’da kullanılan diğer dillerin anadil tanımına ve statüsüne alınarak evrensel normlara uygun hale getirilmelidir.



Zazaların tarihi, kültürü ve Zazaca Türkiye’deki üniversitelerde çağdaş bilimsel temelde araştırılmalı, bunun için gerekli düzenlemeler ve özendirici tedbirler alınarak öncelikle Tunceli, Bingöl ve Dicle üniversitelerinde Zaza Dili ve Edebiyatı Bölümleri açılmalıdır.

Zazaca eğitim-öğretim önündeki engeller tümüyle kaldırılmalı, Zazaların yaşadığı alanlarda (köy, kasaba, şehir) Türkçe’nin yanı sıra Zazaca eğitim de verilmelidir.

Yayın dili sadece Zazaca olan televizyonlar ve radyolar açılmalıdır.

Değiştirilmiş yer adları yeniden iade edilmelidir.

Kuruluşundan beri laik olduğunu söyleyen devlet, gerçek laikliğin gereği olarak devlet ve dini birbirinden ayırmalı, dinler arasında ayrımcılık yapmamalıdır. Bu bağlamda Dersim İnancı da tümüyle özgür olmalıdır. Herkes dini inancını kendi anadilinde yapabilmelidir.

Dersim ve çevresinde Munzur, Harçik ve Peri suyu üzerinde yapılan ve yapımı devam eden barajların faaliyetleri derhal durdurulmalıdır.

Halkımızın uzun yıllar içinde birikmiş sorunları var. Biz bütün zorluklarına rağmen demokratik çözümün en doğru yol olduğunu düşünüyoruz.


Türkiye’nin demokrasiye, Zazaların da Anadolu’da yaşayan tüm insanlarla birlikte daha fazla özgürlüğe ihtiyacı var.

30.10.2009





Kemal Akay (yazar)

Dr. Hüseyin Çağlayan (politolog)

M.Tornêğeyali (araştırmacı)

Xal Çelker (araştırmacı, yazar)

Berfin Jêl (yazar)

Sait Çiya (araştırmacı, yazar)

Hıdır Eren (sosyolog, eğitimci, yazar)

Ali Ekici (araştırmacı)

Faruk Eren (eğitimci, yazar)

Fahri Pamukçu (eğitimci, araştırmacı, yazar)

Haydar Şahin (araştırmacı)

Dilaver Eren (yüksek elektrik mühendisi)

Mesut Keskin (dilbilimci)

Cefo Çarekız (T. Şahin, yazar)

Hakkı Çimen (eğitimci, yazar)

Mirzali Zazaoğlu (Zazaca Wikipedia redaktörü)

Yaşar Aratemur (araştırmacı)

Şervan Barihas (sanatçı)

Hayri Dalkılıç (yazar)

Hasan Öztürk (işletmeci)

Ali Himmet Dağ (yazar, sosyolog)

Usxanê Cemali (yazar)



Zaza Kültürevi Mannheim

www.zazaki.de sitesi


Yukarıdaki açıklamaya katılıyorum

Mehmet Tüzün (eğitimci-halkla ilişkiler- şair)

29 Ekim 2009 Perşembe

Bingöl’e Vali Olsaydım

Eğer ben olabilseydim
Yetkilerim olabilseydi benim
Bırakalım, daha eskileri
ve bin dokuz yüz otuz’ları
Bakın neler yapardım

Neden mi girmiyorum
bin dokuz yüz otuzlara
Sorun çıkarmayalım kendimize
ve de kimi adamlara
Bırakalım şimdilik
Bin dokuz yüz yirmileri
ve de bin dokuz yüz otuzları
Bekleyelim ortak anlatımları

-*-*-

Seçilseydi valiler ve de kaymakamlar
Seçseydiniz beni, BİNGÖL’E Vali
***

1940larda
Bakmazdım, nereden mezun olduğuna
ister kıta, okul ya da medrese
ilk, orta ya da lise
insanlarımızı okutacak öğretmenler
ve de okutmanlar bulur
okur yazar yapardım BİNGÖLLÜLERİ
Ağa, ya da maraba
Mürid, ya da şeyh
Çiftçi, ya da çoban

1950’lerde
başlardım, onları örgütlemeye
okulda, yolda, köyde, kasabada
Evde, atölyede, dükkanda
bahçede, tarlada, çarşıda
komda, mezrada, yaylada
Yazlık ya da kışlakta
örgütlerdim Bingöllüleri

Ağaları, beyleri, şeyhleri
Akıllılar ve de bilgeleri
Girişimci olsunlar diye
Toplumsal sorumlulukları gereği
Halkına hizmet için örgütlerdim, onları

İşlerini daha iyi yapsınlar diye
Çalışmasınlar hem de nafile
çiftçi, maraba, çobanları
Örgütlerdim onları

Örgütlerdim onları
evler, okullar, yollar
çeşmeler, köprüler yaptırır
Bahçeler, bağlar, seralar kurardım
Kurardım fabrikalar
Beni vali seçselerdi
değerli hemşehrilerim

1960’larda
acemi ya da sürgün olmuşları
tembel ve de işini bilmezleri
atardım hepsini görevden
Araç, gereç, makinaları ve elbette gelen ödenekleri
Kullanamayanları uzaklaştırırdım, bu işlerden.

Geniş geniş yollar yaptırır
asfalt dökerdim
Kalaycıları, kepçe ve kaşıkçıları
Sepetçi ve semercileri işverene
Demirci dükkanlarını, Dokuma tezgahlarını
atölye ve fabrikalara çevirirdim.

Kız, ya da oğlan, sayısına da bakmadan
okuturdum, bütün çocukları
Meslek sahibi olsunlar
İşlerini daha iyi yapsınlar
Hem başarılı, hem varlıklılar

1970’lerde
kadın, erkek, genç, yaşlı, büyük, küçük
demeden şirketler kurdururdum
Anonim, limited, komandite ya da kooperatif
Tarım, orman, maden, ticarette
Eğitim, sağlık ve her hizmette
Para ettirmek için her emeği
ve zenginleşsin insanlar diye
Örgütlerdim onları

Boş vaazlara zaman ayırmazdım
Nafile konuşmalar yapmazdım
Sloganlar ve de palavralar attırmazdım
Toprağa tohum atar, fidan dikerdim
Temeller atar, gerektiği kadar tüneller ve de
Su kanalları yaptırırdım

1980’lerde
eğitim, sanat ve de bilimde neler yapardım, neler
Tıp, bilişim, fizik, matematik ve kimyada
Uzmanlar yetişsin diye
Doktor, mühendis, avukat
Bürokrat ve de diplomat
Felsefede, sosyolojide
muhasebede, ticaret ve planlamada
dünyada olup biteni bilen
yapılanları anlayan adamlar yetişsin diye
herkesin fikirlerini
hem de düşüncelerini bilsinler diye
dünyanın bilgisini
tekniğini toplardım Bingöl’e

Öğrenirdik geçmişi
Anlardık bugünü
Öngörürdük yarını, öbür günü

1990’larda
Ah kardeşim, ah bacım
Bizim olmayan kavgalarda
Anam, babam, amcam
Karakola, mahkeme ya da zindana
Düşürmezdim kimseyi
Yaktırmazdım ormanları, bahçeleri
ya da köyleri ve tabii ki evleri
Döşetmezdim mayınları
Mera ya da tarlada
Olmazdı, şarapnel parçaları
Terk ettirmezdim
Kız ya da oğlanlara
Ara ve de son sınıflardan, Fakültelerini
Ellerine tabanca, tüfek, bazuka
sten ya da kalaşnikof aldırmazdım
Kalem aldırır, bilgi işlem yaptırırdım

Matkap, kalem, pusula ve de dürbünü
İnsan canına kıymak için değil
Yollara, köprülere engel kayaları
Yıkmak için kullandırırdım

Dünya alemi, konuyu komşuyu
Ve de aileyi, akrabayı dinleyip
anlasınlar diye örgütlerdim, onları
Seminer, toplantı düzenler
Tartıştırırdım, onları

Şehit oldu diye nara
ya da zılgıt attırmazdım.
Yol, köprü, ya da üretim yaptı diye
Sevinir, sevinir, sevinirdim

Kışı anlayalım ama
Yazın bari üşümezdi
Hem yemezdi, hiçbir Bingöllü
Ağustos ayında çayla kuru ekmek

İnsan haklarına saygılı
Hem de adaletli davranarak
herkesten de bunu beklerdim
Hakaretin, hele de eziyetin
bir de sefaletin, fakirlik ve de cehaletin
adını silerdim, Allah’ın izniyle
ve sizlerin de desteğiyle

Seçebilseydiniz beni
hastalarımız ölmezdi yollarda
Ben de ağlamazdım için için
Yıkamazdım gözlerimi
Görmesinler diye, ağladığımı

Torné Thuji

20 Ekim 2009 Salı

OLMADI MEHMET OLMADI

-*-
Bir de adaşım olacaksın…
Aynı sayfaları paylaştık…
Sew u roza ho DÊSIM olan birine bunu nasıl yaparsın!...

Hiç mi eleştirecek bir yanımı bulamadın???
Hadi beni kişi olarak tanımadığını söyleyebilirsin…
Yazılarımda kayda değer bir şey bulamadın mı????

“XATIRUNÊ LAWUKU RA” bir söz etseydin…
Bir söz etseydin, benden de bir “arkadaşına”…..
Olmadı, şakacıktan yapsaydın…

Ne olurdu yani…
İlle de yalvarmam mı gerek…
-*-*-

Demek ki; yanında kıymetim bu kadarmış, ha!....
Vallah! Dünyanın -elbette DÊSIM’in- en mutlu insanı olurdum, eğer samimi sohbetlere konu olursam…

Eğer hakkımda konuşulanlar sır olarak, en yakınlara, en samimilere söylense…
İlkokul müsamere çocukları gibi teselli edilmeye de ihtiyaç duymam…

Nasıl duyayım ki…
Neden duyayım ki…

Boş birini kim eleştirir ki…
Aklı “kendinden menkul birileri”ni kim eleştirir ki…
Toplumun omurunda olmayan birilerini kim eleştirir ki…
Söyledikleri/ yazdıkları önemsenmeyen birini kim eleştirir ki…
Yahooo Désimi önemsediği için eleştirilen désimli, nasıl mutlu olmaz ki…
-*-*-

HALA VAZE:

İnsanı önemseyen désımli çok da, ya Désımliyi önemseyen…
Dünyayı önemseyen désımli çok da, ya Désımi önemseyen…
Kültürü önemseyen désımli çok da, ya Désımin kültürünü önemseyen…
Dilleri önemseyen désımli çok da, ya Désımin dilini önemseyen…
Doğayı önemseyen désımli çok da, ya Désımin doğasını önemseyen…

Dünyadakileri elbette… Ama Désım’de açılan maden kuyularına ne gömüldüğünü önemseyen…
-*-*-

Yazınki plaj görüntülerinin manşet olmasına sevinmem mi…
Elbette sevindim…

Son eylemde “20 binin üzerinde insanın içinde yürümeye sevinmedim mi” zannedersin…
Désım için yürümek önemli elbette…

Neden bu denli geç…

Neden kışın orada yaşayacak kadar değil…

Neden 60’lardaki kadar, çocuklarımızın okumasını sağlayamıyoruz…

Dünyanın her milletinden patron kabul ederiz de, ya désımlileri…
Şiiri çok severler, désımliler… Ya Désımin şiirini önemseyen…
Bulduklarını, peşkeş çekmekten gayri…

Hikayeleri, masalları önemseyen désimli çok da, ya Désıminkiler…

Peki neden bu gürültü, patırtı, şamata…???

Çünkü Memedé ma:
Kimi makale, hikaye, şiir ve mektuplarda DÊSIM’in adı geçiyor…

DÊSIMiN ADI

Mehmet TÜZÜN

15 Ekim 2009 Perşembe

YÊNO ÇiNENO-WE BENO

-*-

Bıra bıra tı diyağé zerré ma bıra
Ma yé to, na lerza to maré çıra
Qom urzeno ra pay, tı vérda tıra
Qéy cıra bé xever u bé xatıra


Ma huneré zuvini newe divi
Newe haydar u hawuré ho bivi
Qesé huyé peyeni ma névativi
Çı ma ré ğelet vi, çı ke rast şivi


Dewé da xıraviye ré wayiriye
Nébena bé server u serdariye
Na dawa ma, dawa gırane viye
Ramina ve hawur u haydariye


Çıqa ke na ve ma béxever biye
Qe néwazené şiya békeşiye
Xort u ozevi kené wayiriye
Çı héf ke to ve ho çhım nédiye


Bıra! no felek ma ra çı wazeno
Qéy tım vıréniye ro ma bırneno
Çévésae yéno, çineno we, beno
Destu keno verra, zerru vésneno


Az u rez u zanu rındek zoneno
No çévésae ma ré zéde véneno
Sorruné ma sero adır vésneno
Zerre vıloşino, vıle çewt maneno


Ma zuvini ré xal u werezayi
Heté ra dedeçéney u derezayi
Taé zof rew şi, cigeri vésnayi
Qomé ma ré nalini caverdayi

Torné Thuji

13 Ekim 2009 Salı

DERDÊ MA HALÊ MA

*
Da da! hala béré na derdé ma, halé ma
Derudor maré bar, rast nébeno vılé ma
Çıra kewté ra téaré, ma ni havalé ma
De unca kerdive téra, derd u khulé ma


Yéma taé dané ho ro, vané malé ma
Serva mali qırkerdi domon u khalé ma
Qa gureti qender ve astır u çualé ma
Cokura vi, ma dest de némend dalé ma


Taé vané rasto, hora aqıl u fıkré ma
Herkes bızono yéma, bımıso zıkré ma
Baqılo, kam ke ho nano ro çığıré ma
Zengın lozım niyo, beso feqiré ma


Taé yéné vané, her çi serva diné ma
Lao serva dini kişiyayi çond vıréné ma
Çirr kerdi, némend tumon u pıréné ma
Bırr, tırr u kasu ra vérdi ra bırené ma


Duri vındeno, qomé ho cıra mevéro
Werté nékuno, va hérsé dine wevéro
Ma péyde tarixé mıxenetiyo no péro
Qa cokura o ke sar cor, qomé ma céro


Sıma ve heq kené, ni raşti dané péro
Rındek pérodé, hérsé dinu qa provéro
Zerré ho ra tever keré, va véjiyo şéro
Xevere cıdé Torné Thuji va hona béro

7 Ekim 2009 Çarşamba

_ MUZUR ÇISMÊ RO U CANi _

Ollem bızono Désımız se vano
Muzır, Désımu ré eve çı mano
Désımız vano, Muzır ro u cano
No qesé khalıkune ma, zof khano
-*-

Dina de eve name u vengiyo
Ko u çısme u çhemé ho jargiyo
Héyniyé Muzıri hewsé dergiyo
İtıqaté ma de kemeré çengiyo


Muzır, Désım ré çısmé ro u cano
Desımız niya zono, niya ki vano
Eve çımo ğelet, pıro nianédano
Cıré wayir vo ke Muzır bımano


Vora ke zımıstanı kou ro vorena
Hata omnani kou serro manena
V ıloşina ro, cerdu ra rézena
Resena pé, çırtanu de belbena


Kouné Désımi ro qa vore bıvoro
Ağwa heyniyu mevındo, bıgurro
Ro u can, ko u çhemi ra Muzıro
Ta era ho do, va Désim memıro


Ewro vıle çewto, qom béheduro
Désımız ke, dawa Muzıri ra duro
Bara azé Désımi ré, her çi zuro
Ağwe némanena ke, gepé buro


Veréniye ro çhemu gıré dano
Nafaé Désım de koka her çi ano
Tepısé ağwe, Désim ré fermano
Bé dae ke! Kou ra wele memano


Torné Thuji

HONA KE HARD U HEWA NÊMERDO

-*-
Caé pi u khalıkuné ke, tırr u kaşi
Hona é tırru ra esté, dar u vaşi
Cıré wayiro, kam ke tede rae ra şi
Bé hard bené xam, caé ho de, xaşi


Sari qerari dé, ma pro sér kerdo
Sené aqılo, ma hardé ho caverdo
Hard u ağwe u hewa ke némerdo
Caé weşiyo, çıqa ke çele de serdo


Düey bıkeré ke zof çi névırajiyo
Koti kerdo béton, dest ra véjiyo
Sa vime ke hard qılérın nébiyo
Hard zengıno, çıqa ke nézoniyo


Ollem zono, yé ma tır u bendıno
Kemer u kuçé hardé ma rengıno
Qom qey welat u zoné ra vérdıno
Haur ki niyo, hard çıqa zengıno


De her ca ison rameno weşiye
Heq zoneno, weşiye ke zoniye
Qe keşi de néramina dısmeniye
Werté ho de cé mebırné lézımiye


Televizyon u kompüturi véjiyé
Jubini ra xeverdar u baqıliyé
Theyr u thur u her çiré olvojiyé
Qimet ke da hard u ağwe, isoniyé

Torné Thuji

DÊSIM BÊ MUZIRi NÊBENO

-*-
Kouné kemer u çağılınu de rezena
Eskewtuné bıné hardi de ki vındena
Zé sıté sıpeyi, Ağwa Muzıri belbena
Kef u kopır, ede ho ser de erzena


Vora kou zımıstani pésero nijina
Tan u tiji ke vénena vore vıloşina
Sona goluné bıné hardi de oroşina
Bena çewres çıme héyni, héni véjina


İtıqaté ma désımu de jiarge zonina
Çéfé ho wast, ta dana ro ho çerexina
Ca cade verté dew u suku de vénina
Ge békes, gosé ho rehet, gran gran uncina


Dormé Çhemuné ma, tıvana ceneto
Çhemiyé ke; Désım, désımu ré welato
Çéwesae! sené dısmeno, to tede veto
De! heté ra ki wayiré text u dewleto


Welaté mırcolık u mor u mılaununo
Taé theyr u thuri ré xané seré rauno
Hem ki, vırara maa surbelek mosuno
Wayiré dar u ber u sung u rıvésuno


Dormé ho nos u neqsé desté wayiri
Hesreta cıré, désımız ke kuno duri
Hundé ke bıgurro ağwa Çhemé Muzıri
Désımız ki wayiré huzur u heduri

Torné Thuji

30 Eylül 2009 Çarşamba

AĞAYÊ MA

-*-
Qe coru qolay niya, ağaéni
Tım kar u baré ho ré hawuréni
Derd u khul u xem ra xeverdaréni
Hemhal u hemdeméni, hemfıkréni


Çerxi cérené tım na der u dora
Mıxeneti vérené, tım yé hora
Zerre de, tévera, yé sıma zora
Dina, bexté ma ré verdera korra


Vizéri, meste, ağayé herroji
Haydaré yé ho, pesew u peroji
Koti beno, qe zımey, qe veroji
Kam beno bıvo, bémırod, béroji


Gerre nébeno, qeder u taliyo
Béxevero, kam kokra nébeliyo
Cané sıma ra kerganu gıliyo
Qederé gula reze tım teliyo


Roza hirae, ve çéf u heduri
Roza ke lozım bené, kuné duri
Dest u pay béréra ver, çıme suri
Eskera, dızdiye; bené quduri


Hal u demé qomi sıma zonené
Qomi werte de xelefi tım bené
Yé hora, xanedani névérené
Ho zonay ancax ağaéni kené

Torné Thuji-2007-2009

25 Eylül 2009 Cuma

PAYiZO MEKTEVİ BENÊ RA


Ma u piyé, domanu ré rüyé ho dané
Dina sero kami ra ke, ma u pi vané
Werd u nun, koti bıvo, soné cıré ané
Vésan vındené, domonu ré verdané


Domoni ke bi pil, é ki yé horé kené
Çı ke, ma u pi dine verde nıka wené
Ê ki nayinu domanuné ho ra vénené
Khalık u piriki na hal rındek zonené


Qe coru nébiya ke, bé derd u bédewa
Qarr werdene, her zometi ho ré rewa
Cıro vozené; qe perrozo, qe pesewa
Ma u piyéni ramina, eve na hewa


Domoni ke bi pil, é ki yé ho ré kené
Qanuné weşiyé, isoni néwurnené
Serva domonu teng u xırave vénené
Bé domanu, çéyi hosero némanené


Kam beno bıvo, ho dımera az wazeno
Domoni zoné ho bızoné, qom maneno
Bé zoné ho vé, kes ma u pi say nébeno
Qa coka, mordem zometu ré raji beno


Payizo mektevi her ca newe ra bené
Yé dina ollemi, zoné ma u pi zonené
Hem zonené, hem mektevu de wanené
Xora yé ma, zoné ma ra morım manené


Torné Thuji

23 Eylül 2009 Çarşamba

QESECAY U EDATi

--*--
- 3. HiREYÊNE

-*- veraver = boyna vera jubini = paralel

-*- seraser = sero ju ra hata sero bin = baştan başa, bir ucdan bir uca

-*- pésero = jubini// zuvini sero = üst üste

-*- tébın de = jubini// zuvini bın de = alt alta

-*- téverver de = jubini// zuvini verver de = yan yana
-*- téver de = jubini// zuvini ver de = yan yana

-*- tédıma = jubini// zuvini sero = arka arkaya

-*- tédıme ra = jubini// zuvini dıme ra = arka arkaya

-*- téserutébın de = jubini// zuvini ser u bın de = alt, üst halde




2. DiYiNE
-*-
-*- téwerte = werté jubini// zuvini : karışık
-*- téwerte ra = werté jubini// zuvini ra : karışık duruma gelme

-*- témiyan = jubini//zuvini miyan : karışık durum
-*- témiyan ra = jubini//zuvini miyan ra : karışık duruma gelme


-*- tézere = zerré jubini// zuvini : içiçe
-*- tézere ra = jubini// zuvini zerre ra : içiçe duruma gelme
-*- tézere de = zerré jubini// zuvini de : içiçe durumda olma


-*- télewe = lewé jubini// zuvini : ya yana
-*- télewe ra = jubini// zuvini lewe ra : yan yana durumdan
-*- télewe ra = lewé jubini//zuvini ra : yan yana durumdan

-*- télewe de = lewé jubini// zuvini de : yan yana durumda(bir arada)


-*- tésero = jubini// zuvini sero : bir birinin üzerine
-*- téser de = jubini// zuvini ser de : bir birinin üzerinden
-*- téser-tébın de = jubini//zuvini ser u bın de de : bir birinin üstünden-altından






1.VIRÊNE

*-
Form: 1
.na dere ro şiye (voro)... niya voro şiye (voro)…
. na voro şiye…(voro) ... naza ro şiye (voro)….

Form: 2
.. na dere de şiye (vorde)… na vorde şiye (vorde)…
.. corde amé, vorde şiye (vorde)...

Form : 3
. na rae ra şiye (vırade)… na vırade ra şiye (vırade)...
. naza ra şiye(vırade)... uza ra amé, naza ra şiye(vırade)

Torné Thuji

22 Eylül 2009 Salı

TAYÊ VANÊ MA...

-*-
De taé vané, ma verde ra tırkime
Qa ma ede werté asya ra ameyme
Dı aşiré tırkuyime, nazara nime
Ma nazaura, na zoné ho mısayme


Kes névano, rozé cıra bıperşime -/-
Na zoné ho, ma kami ra mısayime
Çond sey serre de hundé zédyayime
Kiştime, qır kerdime, néqedyayme


Taé vané, eslé hora ma kurdime
Nara ravér xélé cau ra vérdime
Ma péyé coy na hetu ser ameyme
De ma naza na zoné ho mısayme


Néame aqıl ke, rozé cıra bıperşime -/-
Na zoné qomé ho, ma kami ra mısayme
Serva sari merdime, hem surgın bime
Uncia ki zédyayme, coru néqedyayme


Taé vérdaé, pi u khalikuné ho ra
Pirik u khalıki diyé, ede çholu ra
Wayiré seceruné, moré mamuru ra
Kelé ho bırnené r ısm u heykelu ra


Néame aqıl ke, rozé cıra bıperşime -/-
Ni zoné qomé ho, ma kami ra mısayme
No zon yé kamiyo, ma ke wayir nime
Ya ki; kokbırré wayıruné ni zonime


Maé ke eslé ho ra nazawu ra ime
Zerré thirakuné dinu ro sér kerime
Çı ke uza de, ma yé hora bıvénime
Werté dıdonu ra vajime, rü sanime


Ison vera nine, derdu ré wayir beno
Cı ro se bıkero, se vazo, nézoneno
Torné Thuji mesta ma ré merax keno
Kam; kami, ho ré laz u çéna véneno

-*-*-
Qa yé dinédine périne ra ki zora
Moré ke sero, eve namé dısmenu ra

Torné Thuji

ADIRÊ SARİ VORENO MA RO

-*-

Sımayé ma, çıra qe hora pers nékené
Yê sıma çıka? Sıma ho ré çı wazenê
Rasta ho nézonené, tım sari ré mırené
Ma çıra, coru derdé horé nébervené


Yé ho nénusnené, cıra duri manené
Soné, ero yé sari feteliné, vénené
Ané, vera çımuné qomi dardekené
Serva rasta sari, ma qéy zuvini wené


Heqeretuné sari vénené, pırkené
Plan u programuné sari gore vozené
Zé vatena sari rae ra soné, yéne
Horé ki plan u programu névırazené


Çı ke yé mao, cıra veré ho çarnené
Hemegé yé mayéma béwahir manené
Yé ma werte de bené vini, névénené
Maqa cokao ke, rasta ho némısené


Yé ma ve çı zometu cau ra vezené
Çıke yé mao, maré lozımo, vénené
Hem dané aré, périne céné, nusnené
Hem na pelguné ğeyali ra darde kené


Taé ki soné, sari ré xızmete kené
Cokurao ke, qamçu yé sari péwené
Fırsendo ke kuno ra dest éy ki remnené
Cokao ke, rasta ho hona nézonené


Taé serva zon u qomé ma dané horo
Yé taine derdé ho, boyna der u doro
Qawxa sari de, adır welaté ma ro voro
Torné Thuji vano, no sené qanun u toro


Torné Thuji

KUTIKÊ SARİ

-*-
Kutıké sari, kayé desté zalımané
İyé ke xızmeta sari de niadané
Désımu dinu ra “kutıké sari” vané
Mordem say nékené, qimet cı nédané

Ağayé ho ki, coru qimet cı nédané

Ha kutıké sari, ha milis name pırané
Kutıké sari, qimeté weşiye nézané
Heqo!!! Eve kutıkuné sari memané
İyé ke Désım raé, ho ra désımız vané


Se serre lop buro ki, qa kutık kutıko
Lopo ke, ağay dané cı, cıré qotıko
Mordemu né, dinu çımde ki ju pırtıko
Rama heqi névajina, bara ho kertıko


Kutıké sari tüya mordemuné ho beno
Qa hundé ke mordemuné ho ro loweno
Yé déy ju sopa, coru meste nézoneno
Xoser né beno, qa o sari cor véneno


Kam çhéro, omré ho de ju rae mıreno
Xain çıqa ke can nédano, herroz unceno
Tiji ver erzé ki, tım şiye de maneno
Vaz nébo, era ho néno, coru ho beno


Çıqa ke, ve persé sari, ero ho keno
Xain téniya né, azé azé ho ki unceno
Az, çıqa ke bé guna maa hora beno
Şiayé pi u khalıki, tımutım fetelneno

Torné Thuji
MORDEM JU RAE MIRENO, XAiN HERROZ

21 Eylül 2009 Pazartesi

YA TiYA, YA ÇiYÊ NiYA -4-

-*-

Héy xafıl! Ya tiya, ya ki tı çiyé niya
Zıvıl bile niya, bınde ke nuxta çiné viya
Mordem saybena, xoré ke wayir véjiya
Kami rasta ho nusna, qesa ho vajiya


Eke yé ho né, saré pésey sero saybiya
Sayke, tı na dina olemi vira ki şiya
Paga pi u khalıkuné ho ki xıraviya
Kam yé ho né, namé sari ré wayir véjiya


Qesa mordemi her tım zonina, hem vajina
Eke mordemi het ra, rasta ho tım nusnina
Qa rasta mordemi ke nusniye, tım zonina
Rasta mordemi ke zoniyé, yé qomi périna


Kes esto, qa hundayé ke weno, sımeno
Çé ho de sarira xırav vano, mılqi keno
Zoné ho ra, lawuk u sanıke vatene nézoneno
Dina de, o keşi het ra mordem saynébeno


Mordemo zé mordemi, yé ho ki nusneno
Sanıke, lawuke, mesele çı ke besekeno
Téniya yé sari né, tarixé ho ji zoneno
Lawukuné ho mevazo, mordem nébeno


Mordemo zé mordemi qa tım tım waneno
Wahiré nusi qe péra hora, qe pése beno
İlim u irfan cıra cérino, kam ke zoneno
Fıkr u zıkro rast u xér, mordem niya mıseno


Qa Torné Thuji tımutım yé ho nusneno
Ténia nénusneno, çı ke nusno, waneno
Ju ke yé ho ra qéri, çı koti véneno
Waneno, kam ke qimeté ilmi zoneno


*Bir kişiye hizmet eden, onu onurlandırır.
-Bir dile hizmet eden, bir halkı onurlandırır.*

Torné Thuji

19 Eylül 2009 Cumartesi

VENGA PiRU DANÊ

-*-

Çıqa ke venga piru, rayveru dané
Memuré ma vé, peru dame cı, vané
Yé ma, bé jiar u diyaru memané
Rae ra véjiné, iyé ke ve dine qané


Çı wext ra, kami dest ra berati
Qa bızonime, secereyi kéy veti
Se ninu gureti ho dest çor heti
Pi u laji tédıma, wayiré qısmeti


Hata ewro yé ma çıqa ke ax u zaro
Dina olem zono, yé mayéma iqraro
Kes mevazo ke no jü het ra qeraro
Qewl u qeraré pir u tolıvi piyaro


Névo piri vazé, no ma ré karo
Rast ke mezoné, rae ré zeraro
Kam ke ğeletino, caé ho daro
Rae ra erjino, kam cıra bézaro


Cıra ke bé xevero, qe nézoneno
Raa haqi ne muso, ne ki waneno
Derdé ho pere, pul; boyna wazeno
Ho keşi mesoyno, o pir nébeno


Torné Thuji dest de her tım miyazo
Kes, pir nébeno, tolıv ke mewazo
Mevazé ke yé ma cümbüş u sazo
Sema, beyit, deyiş, dém u duwazo




*Keşi ra né vame mara, ya saro

AX DE BIRA BIRA

Ax de bıra bıra, bıra goniya mına tıra
Ma ez, hundé danu ve horo, vanu bıra
Tı; ne vénena, ne gos nana ro mı, çıra
Ma bıra! Qéy bé xevera, tı qesa mıra


Zoné to; ro u cané to, qéy cıra tı vérda
Toré meste-bürro çino, wesawes merda
Bé zoné ho ke menda, tı pelga de zerda
Pelga zerde, vayi coru dare ra néverda


To néréynena, xızmeta ke sari ré kerda
Qa xızmeta sari, tım ağwa deru berda
Mevaze ke bé zoné ho, tı keşi ré derda
Azo zon zonağ ke, to ho dıma néverda


Na dina de qomo ke, zon cıra cériyo
Wesaves merdeo, bé ro u bé can biyo
Bé zoné ho, qéçi vazé, wayiré textiyo
Meste-bürro cıré çino, hora ke vérdiyo



Torné Thuji dano saré horo, hem vano
Mordem ni béteru, se ede ho serde ano
Riyé dina de qom bé zoné ho bımano
Çévésao ke cor, cavé na qesa se dano



- 12.09.2008
*Keşi néréynena xızmeta sari*

18 Eylül 2009 Cuma

TI NUSNENA, EZ UNCENU


Unca bive téra, hemi ki zédiyayi
Derduné mı ver tomoré mı unciyayi
Zerri, pısıke; mı zerre de kerkeşyayi
Dest u paé mı péro piya recefiyayi

Zerré mı beno teng, tım kelacér benu
Tı mı çare ra nusnena, derdu ez wenu
Derdu tı kena téra, qaru ez uncenu
Hona ki to ra dest nékenu, névérenu

Ez coru, xıravé da keşi névazenu
Saré kami tengede vo, ez dest erzenu
Senéni bené bıvé, cıré xére kenu
Ma ez na éjat u şésatu qéy vénenu

Sar ma ré kerdo bela, eve inatuno
Persé tora wahiré hukm u hukmatuno
Destde, ma héşir, wahiré zor u zextuno
Ma çéveru verde, sar é seré textuno

Çévésae, bara maré, sené ğezevo
Hiré hozar serri dem ma péy de vo
Wayiré derdu keré, hasaré ho mevo
Derd ro qomé nişo, derman cıré çinevo

Na dina made, xırav wayiré qesuno
Desturé to, zulumkar dısmené zonuno
Heqo zé to wayiré derd u dermanuno
Qéy Torné Thuji liyaqé bıné destuno

Torné Thuj
*Seveno! derd ro to nişo, dermané ho çinevo.*

MA VE XÊR Di

Mordem ke jubinira, mavexérdi, vazo
Çin, xusumet u buxuz péro derbazo
Qa merebayé mordemi cıré zé duwazo
Bé mereba, zerre néweso, pıré marazo


Mereba, mordem ré sevevé naskerdene
Zerro wes u vengo şirén ra slam daene
Thowa çino, zé desté jubini guretene
Weşiye ramıtena. Sevev niya werdene


Ez ve mordemiye, vengé sıma hesnenu
Ez welaté ho, cao ke büne ğéyalnenu
Ma ez naza qom u lézımuné ho vénenu
Qomi ré wayir, goni ağwe néerzenu


Çiçegé tırr u kasuné mayé rengınu
Maré thomé ağwa héyniyuné serdınu
Rengé dar u beré ma yé verın pelgınu
Ma se ho vira keme, kouné çengelınu


Kam ke, ver heté welati rao ke, béro
Tım caé ho çımu sero, va ravér şéro
Qomo! Ma ré kam ke newaz u béxéro
Xızır, va hona ke rewo, ma ra bicéro


Torné Thuji, dayma herkeşi mereva ke
Tım ve zon u zerro wes ra isonu sake
Eve qesa wese, çéveré zerri rake
Se ke khalıké to, her tım sıma ra va ke
Torné Thuji